'Daha fazla Kürt'ü kaldıramayız'

Uluslararası Kriz Grubu'nun raporuyla ortaya çıkan iddianın ayrıntıları netleşiyor. Kuzey Irak Kürt yönetiminin “Kuzey Irak, Musul ve Kerkük dahil olmak üzere ’Musul Vilayeti’ olarak Türkiye’ye katılsın” teklifi yaptığı, Ankara’nın ise “Daha fazla Kürt nüfusu siyasi açıdan kaldıramayız” diyerek reddettiği ortaya çıktı. Ankara bunun yerine sınırı gevşetip ekonomik konfederasyon önerdi. 

KÜRT LİDERLER TEKLİF ETTİ

 Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Uluslararası Kriz Grubu’nun hazırladığı “Irak ve Kürtler” adlı rapora göre, Kürt liderler “Musul ve Kerkük de dahil olmak üzere ’Musul Vilayeti’olarak Türkiye’ye katılalım” önerisiyle Ankara’nın nabzını yokladı.

Raporda, görüşleri alınan bölgesel yönetimin adı açıklanmayan bir bakanı, “Bağımsız olmak hakkımız, fakat bu olmazsa ben Türkiye ile olmayı Irak’la birlikteliğe tercih ederim. Çünkü Irak demokratik değil” diyerek, tek çıkış yolunun bölgenin “Musul vilayeti” adıyla Türkiye’ye, Türkiye’nin de kendi içindeki Kürtlerin durumuna çözüm olarak AB’ye katılması“ olduğunu ifade etti.

TEKLİF EDİLEN İLLER

Bu durumun Osmanlı sonrası Türkiye’nin hak iddia ettiği ’Musul vilayeti’ fikrini yeniden canlandırdığı” kaydedilen raporda, “şaşırtıcı bir şekilde bu kez isteğin Türk milliyetçilerden değil, üst düzeydekiler dahil Kürt tarafından geldiği” ifade edildi. 1879’dan İngiliz yönetimine geçtiği 1918’e kadar Osmanlı’ya bağlı olan “Musul Vilayeti”, Musul dışında Zaho, Duhuk, Akra, Sincar, Zibar, Kerkük, Revanduz, Köysancak, Raniye, Erbil ve Selahaddin kentlerini kapsıyor.

ANKARA: DAHA FAZLA KÜRT'Ü KALDIRAMAYIZ

Rapora göre bu öneri Ankara’ya sunulduğunda Türk yetkililer “Türkiye topraklarındaki Kürt nüfusunu arzu edilmeyecek şekilde artıracağı ve siyasi açıdan kaldırılamayacağı” gerekçesiyle bu öneriye sıcak yaklaşmadı. Ankara bunun yerine “ekonomik konfederasyon” önerisini getirdi. Sınırların gevşetilip iki bölge arasında ekonomik işbirliğinin artırılması teklif edildi.

EKONOMİK BİRLİKTELİK OLABİLİR

Raporda, adı açıklanmayan üst düzey bir Türk yetkilinin şu görüşlerine yer verildi: “Iraklı Kürtlerle ekonomik birliktelik gelecekte mümkün. Fakat bu resmi değil, fiili bir birliktelik olmalı. Biz Irak’ın bütünlüğünü korumasından yanayız. Irak, bölgedeki etnik ve mezhepsel dengenin barometresi gibi. Fakat ekonomik teşvikler mümkün.” Aynı yetkili, “Irak’ta en fazla Kürtlerle ortak çıkarlarımız var. Biz Kürtleri rahat ettirmeye çalışıyoruz. Onlara umut vermek istiyoruz” diye konuştu.

TÜRKLER KERKÜK'TEKİ PETROLE DE SAHİP OLACAK

Raporda adı gizli tutulan bir Kürt liderin de 2008’de “Musul Vilayeti” önerisinin Kürtler için en iyi seçenek olduğunu söylediği hatırlatıldı. Bölgesel yönetimin lideri Mesud Barzani’nin başdanışmanı Fuat Hüseyin’in şu sözleri aktarıldı: “Iraklı Şiiler İran’ı ve Sünniler Arap dünyasını seçerse, Kürtler de Türkiye ile ittifaka girmek zorunda kalacak. Türkiye’nin Irak’ta bizden başka dost ya da ortağı yok. Birbirimizi sevmiyoruz ama birbirimize ihtiyacımız var.”

Kürt yetkililerinin, ABD’nin Irak’tan çekilmesi sonucu Irak’ın çökeceğine ikna olduğunu belirten başdanışman Hüseyin, “Kürtler bu şartlarda Türkiye’nin koruması altında rahat ederken, bunun karşılığında Türkiye’nin, Kerkük’teki dev rezervler dahil, Irak’ın kuzeyindeki bölgenin petrol ve doğalgazına doğrudan erişim imkanı elde edecek ve dolaylı yollarla Kerkük’e sahip olacak” dedi.