20-24 Haftası Ekonomik Gelişmeler

Bu hafta yurt içi piyasaların odağında TCMB’nin faiz kararı vardı. Merkez, temmuz ayı PPK toplantısında, beklentiler paralelinde üst üste 2. toplantısında politika faizini değiştirmeyerek %8,25’te sabit tuttu. Küresel piyasalarda ise ABD-Çin gerginliği fiyatlamalarda etkili oldu. ABD'nin Çin'in Houston konsolosluğunu kapatması ve çalışanlarına ülkeyi terk etmek için 72 saat vermesinin ardından Çin’in misilleme olarak ABD’den Chenhdu’daki konsolosluğunu kapatmasını talep etmesi piyasalara satış getirdi. Avrupa Birliği liderleri, üye ülkelerin ekonomilerini desteklemek için 390 milyar euroluk kısmı hibelerden oluşan 750 milyar euroluk tahvil arzını öngören teşvik paketi konusunda anlaşmaya varıldı. Salı günü Türkiye, Meis adasının güneyi ve doğusunda sondaj faaliyetleri için yeni bir NAVTEX yayımladı ve bununla birlikte Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanan gerilim nedeniyle borsada kısmi satışlar meydana geldi. TÜİK’in açıkladığı tüketici güven endeksi verilerine göre endeks, bir önceki aya göre %2,7 oranında azalarak 60,9 oldu. Dolar/TL, hafta içinde 6,82-6,86 bandında, Euro/TL 7,81-7,97 bandında seyretti. ABD-Çin gerginliği, ABD 5 yıllık tahvil faizlerindeki rekor düşük seviyeler ve ekonomik verilerinin beklentilerin altında gelmesi doları baskılarken AB’nin teşvik paketinin onaylanması euroyu destekledi. Dolar endeksi 94,5 seviyelerine kadar gevşerken Euro/Dolar paritesi 1,16 sınırının üzerine kadar çıktı. Hafta içinde küresel borsalar paralelinde hareket eden BİST100 Endeksi, Yunanistan ile yaşanan jeopolitik gerilim nedeniyle gelen kısmi satışlarla 117.160 seviyesine kadar gevşedi. Endeks, haftayı %0,35 kazançla 119.202 puandan tamamladı. Ayrıca pazartesi gününden itibaren endeksten iki sıfır atılacak. Majör para birimleri karşısında doların zayıflaması ve ABD tahvillerindeki düşük getirinin de etkisiyle altın, içinde bulunduğumuz haftada ralli yaptı. Altının onsu 1.906,7 dolar seviyesini görürken altının gramı da ons altındaki yükselişten destek bularak 420 TL’yi test etti ve tarihi rekorunu tazeledi. TCMB tarafından her hafta Perşembe günü açıklanan yurt dışı yerleşik yatırımcı menkul kıymet istatistiklerine göre 10-17 Temmuz haftasında yurt dışı yerleşik yatırımcılar reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 174 milyon dolar hisse senedi, 66,1 milyon dolar repo dahil DİBS sattı. Aynı dönemde yurt içinde yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 1.139 milyon dolar artarak 124.235 milyon dolara ve tüzel kişilerin döviz mevduatı 322 milyon dolar artarak 79.732 milyon dolara yükseldi. TCMB’nin brüt döviz rezervleri geçen hafta 381 milyon dolar azalarak 49.230 milyar dolara, altın rezervleri, 196 milyon dolar azalarak 40 milyar 229 milyon dolara geriledi.

Haftanın ilk gününe yatay başlayan ve seans içinde de yatay seyir izleyen BİST100 Endeksi, seansı %0,42 primle 119.281 puandan tamamladı. Türkiye 2 yıllık tahvil faizi %10,22, 10 yıllık tahvil faizi %12,54, ABD 10 yıllık tahvil faizi %0,623’den haftaya açılış yaptı. Dolar/TL 6,86, Euro/TL 7,83 seviyelerinden haftaya başladı. Türkiye’nin dolar bazlı 5 yıl vadeli CDS oranı haftaya 500 puanın üzerinde başlangıç yaptı.

Pazartesi günü TCMB’nin yabancı para zorunlu karşılık oranlarına ilişkin basın duyurusuna göre normalleşme sürecinin bir parçası olarak, finansal istikrarın desteklenmesi amacıyla, yabancı para zorunlu karşılık oranlarının tüm bankalar için tüm yükümlülük türlerinde ve vade dilimlerinde 300 baz puan artırılmasına karar verildiği belirtilmiştir. Alınan bu kararla, piyasadan yaklaşık 9,2 milyar ABD doları tutarında Döviz ve altın cinsinden likidite çekilmesi beklenmektedir.

TCMB verilerine göre kısa vadeli dış borç stoku, mayısta 2019 sonuna göre %0,1 düşerek 123,5 milyar dolar oldu. Bankaların kısa vadeli dış borcu 55 milyar dolar oldu.

Avrupa Birliği liderleri, üye ülkelerin ekonomilerini desteklemek için 750 milyar euroluk ortak tahvil arzını öngören teşvik paketi konusunda anlaşmaya vardı. Bu acil fonun 390 milyar euroluk kısmını hibeler ve 360 milyar euroluk kısmını ise düşük faizli krediler oluşturuyor.

Salı günü TCMB, mayıs ayına ilişkin Uluslararası Yatırım Pozisyonu verilerine göre Türkiye'nin yurt dışı varlıkları %10,3 azalışla 227,3 milyar dolar, yükümlülükleri %5,8 düşüşle 562,1 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

Çarşamba günü ABD'de ikinci el konut satışları haziran ayında aylık %20,7 ile tüm zamanların en büyük artışını gerçekleştirerek 4,72 milyona ulaştı.

Türkiye Varlık Fonu Genel Müdürü Zafer Sönmez yaptığı açıklamada, Adana’da 10 milyar dolar büyüklüğünde petrokimya tesisi için fizibilite çalışmalarının sürdüğünü ve bölgesel bir enerji merkezi olacak proje için yabancı doğrudan yatırım yapmayı amaçladıklarını belirtti.

TCMB tarafından her hafta Perşembe günü açıklanan yurt dışı yerleşik yatırımcı menkul kıymet istatistiklerine göre 10-17 Temmuz haftasında yurt dışı yerleşik yatırımcılar reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 174,0 milyon dolar hisse senedi, 66,1 milyon dolar repo dahil Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) sattı. BİST100 Endeksi 10-17 Temmuz tarihleri arasında %3,46 değer kazanmış olup 2 yıllık gösterge tahvil faizi ise 9 baz puan azalmıştır.

Yine TCMB tarafından haftalık olarak yayınlanan verilere göre 17 Temmuz ile biten haftada yurt içinde yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 1.139 milyon dolar artarak 124.235 milyon dolara ve tüzel kişilerin döviz mevduatı 322 milyon dolar artarak 79.732 milyon dolara yükseldi. Böylece yurt içi yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin toplam döviz mevduatı 1.461 milyon dolar artarak 203.968 milyon dolarla rekor kırdı. 10 Temmuz kapanışında 6,8530 olan TCMB dolar alış kuru 17 Temmuz tarihinde 6,8450 seviyesine geriledi. Böylelikle yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatının TL karşılığı 8,4 milyar TL artarak 1.396,2 milyar TL oldu.

TCMB, temmuz ayı Para Politikası Kurulu toplantısında, politika faizini, beklentiler paralelinde %8,25 seviyesinde sabit tuttu. Böylece politika faizi haziran toplantısından sonra temmuz toplantısında da sabit kalması yönünde karar alarak üst üste 2. kez faiz değişikliğine gitmedi. TCMB karar metninde, yılsonu enflasyon tahmininde yukarı yönlü risklere değinmiştir.

TCMB’nin brüt döviz rezervleri geçen hafta 381 milyon dolar azalarak 49.230 milyar dolara, altın rezervleri, 196 milyon dolar azalarak 40 milyar 229 milyon dolara geriledi.

Tüketici güven endeksi, haziran ayında 62,6 iken temmuz ayında bir önceki aya göre %2,7 oranında azalarak 60,9 oldu. Böylelikle endeks, pandemi nedeniyle nisan ayından sonra dipten dönüş yaparak yükselişe geçmesine karşın temmuz ayında yine düşüş yaşadı.

ABD'de işsizlik maaşına başvuranların sayısı 18 Temmuz ile sona eren haftada 109 bin artarak 1,4 milyona yükseldi. Böylelikle işsizlik başvuruları mart ayından sonra ilk defa artış gösterdi.

Bugün açıklanan verilere göre Euro Bölgesi hizmet sektörü PMI verisi temmuzda 55,1 (Beklenti: 51), satın alma yöneticileri endeksi ise 51,1 (Beklenti: 50,1) olarak gerçekleşti. Almanya satın alma yöneticileri  endeksi temmuz atında 55,5’e yükseldi. Böylelikle endeks, 50’nin üzerine çıkarak iyimser bölgede yer aldı.

ABD imalat sektörü PMI verisi temmuz ayında 51,3 olarak gerçekleşti. (Beklenti: 52) Geçtiğimiz ay 49,8 olarak gerçekleşmişti. ABD yeni konut satışları 776.000 olarak gerçekleşerek beklentinin üzerine çıktı. (Beklenti: 702.000)

Haftanın son işlem gününe negatif başlayan BİST100 Endeksi, seans içinde karışık bir seyir izlerken günü %0,14 kazançla 119.202 puandan tamamladı. Küresel piyasalarda  satıcılı bir görüntü hakim. ABD 10 yıllık tahvil faizi %0,59 seviyesinden, Türkiye’nin 2 yıllık gösterge tahvil faizi %10,57 ve 10 yıllık tahvil faizi %12,30 seviyesinden işlem görüyor Altının onsu 1.901,5 dolardan, gramı ise 418,7 liradan alıcı buluyor.

Uzun Vadede Ne Bekliyoruz…

9,60x olan BİST100 cari F/K çarpanı 9,4x olan 5 yıllık ortalamasına göre %-1,9 iskontolu. Türkiye özelinde 2018 ve 2019 yılında artan piyasa volatilitesinin azalmasıyla Borsa İstanbul son dönemde önemli bir ralli yaparak rekor tazelemesine rağmen koronavirüs ve petrol fiyatlarındaki hareketler nedeniyle uluslararası endekslere paralel şekilde 2017 yılından beri en düşük seviyelerini gördü. Mevcut çarpanda iskonto olmasına rağmen önümüzdeki dönem için belirsizliklerin artıyor olması BİST için aşağı yönlü riskleri artırabilir.

2019’da tamamı ikinci yarıda olmak üzere toplam 1.200 baz puan indirime giderek politika faizini %12,00 seviyesine indiren TCMB, 16 Ocak’ta yapılan 2020 yılının ilk toplantısında 75 ve 19 Şubat’taki toplantısında ise 50 baz puanlık indirime gitti. Korona virüs salgını nedeniyle 17 Mart’ta, planlı toplantısından 2 gün önce, olağanüstü toplanarak 100 baz puan indirime giden TCMB, 22 Nisan toplantısında 100 baz puan ve 21 Mayıs toplantısında 50 baz puan daha indirim yaparak haftalık repo faizini %8,25’e çekti. 25 Haziran ve 23 Temmuz toplantılarında ise değişiklik yapmayarak haftalık repo faizini mevcut seviyesinde bıraktı. 

Haziran ayında %1,13 artan TÜFE’nin TCMB beklenti anketine göre; Temmuz ayında %0,61, Ağustos ayında %0,53, 2020 yılı sonunda %10,22 ve 12 ay sonrasında %9,33 artması beklenmektedir. Yine aynı ankette Dolar/TL’nin 2020 sonunda 7,02, 12 ay sonrasında ise 7,26 olması öngörülmektedir. Cari dengenin 2020 sonunda 14,6 milyar dolar, 2021 yılında ise 19,6 milyar dolar açık vermesi beklenmektedir. GSYH büyümesinin 2020 ve 2021’de sırasıyla -%1,3 ve %4,7 olacağı öngörülmektedir. TCMB haftalık repo faizinin cari ay sonunda %8,25’te kalması, 3 ay sonrasında %8,06’ya, 6 ay sonrasında %7,95’e ve 12 ay sonrasında ise %7,90’a gerilemesi beklenmektedir. Hali hazırda %12,3 olan 10 yıllık tahvil faizlerinin 12 ay sonrasında %11,69 seviyesinde dengeleneceği beklenmektedir.

Rapor için tıklayınız.

https://www.bmd.com.tr/page/rapor_detay/4261/haftalik-bulten-24.07.2020.htm

Kaynak:BMD
Hibya Haber Ajansı