Haftalık ekonomi özeti

Bu hafta yurt içi piyasaların gündeminde TL’de yaşanan değer kaybı vardı. Dolar/TL hafta içinde 7 TL’nin üstüne çıkarak 7,37 seviyelerine kadar yükselirken Euro/TL rekor tazeleyerek 8,72 seviyelerini gördü. Bir süredir 6,85 düzeyinde sabit kalan Dolar/TL, artan belirsizlikler akabinde hafta içinde Londra Swap Piyasası’nda TL faizlerin yükselişe geçmesiyle TL varlıklarda satış sonrası yükselişe geçti.. Kurdaki bu sıçramalara karşılık haftanın son işlem gününde Merkez Bankası, piyasa yapıcı bankalara açık piyasa işlemlerinde likidite imkân limitlerini yarıya düşürdüğünü açıkladı. Altının onsu 2.000 doların üstüne çıkarken altının gramı hem ons fiyatından hem de Dolar/TL kurundan beslenerek 488 lirayı gördü. Salı günü açıklanan enflasyon verilerine göre temmuz ayında TÜFE yıllık %11,76, aylık %0,58, on iki aylık ortalamalara göre %11,51 artış gösterdi. Küresel borsalarda dikkat çeken ekonomik veriler arasında PMI verileri dikkat çekti. Türkiye’de imalat sektörü PMI verisi Şubat 2011’den bu yana en yüksek seviyeye yerleşirken Avrupa ve ABD PMI verileri de pozitif sinyaller verdi. Pandemi etkisi nedeniyle ABD varlıklarındaki getirilerin düşmesiyle dolar yatırımcısı alternatif paralara yönelirken Dolar Endeksi, 92-93 seviyelerinde seyretti. Euro/Dolar paritesi hafta içinde 1,1916 seviyelerine kadar tırmandı. Küresel piyasalarda ise durum, ABD endeksleri teşvik paketinden, iyi gelen ekonomik göstergelerden ve aşı için yapılan anlaşmadan destek bularak alıcılı bir hafta geçirirken Avrupa ve Asya Borsaları karışık bir seyir izledi. Salı günü Londra swap faizlerinde sert yükselişler yaşanmasıyla sert düşüşler yaşayan BİST100 Endeksi, devam eden günlerde de düşüşüne devam etti ve haftanın son işlem gününde 1.000 seviyesinin altını gördü. Endeks, haftayı %5,88 kayıpla 1.061 seviyesinden tamamladı. TCMB toplam rezervleri geçen hafta 2 milyar 786 milyon dolar azalarak 90 milyar 245 milyon dolara geriledi. Brüt döviz rezervleri 4,25 milyar dolar azalarak 46,7 milyar dolara gerilerken altın rezervleri 1 milyar 467 milyon dolar artışla 42 milyar 105 milyon dolardan 43 milyar 572 milyon dolara yükseldi.

Pazartesi günü tatil olan ve Salı gününden itibaren işlem gören Borsa İstanbul, haftanın ilk işlem gününe beklentinin altında gelen enflasyon verisi ve son 9,5 yılın zirvesine yükselen imalat PMI verisinden destek bularak %1,20 yükselişle seansa başlayan BİST100 Endeksi, Londra’da swap faizlerindeki yükselişin etkisiyle 1.065 seviyesine kadar gevşedi ve seansı %3,53 düşüşle 1.087 seviyesinden kapattı. Türkiye 2 yıllık tahvil faizi %11,76, 10 yıllık tahvil faizi %13,00, ABD 10 yıllık tahvil faizi %0,556’dan haftaya açılış yaptı. Dolar/TL 6,95, Euro/TL 8,19 seviyelerinden haftaya başladı. Türkiye’nin dolar bazlı 5 yıl vadeli CDS oranı haftanın ilk işlem gününde 494 seviyesinden işlem gördü.

Pazartesi günü imalat sektörü PMI verisi açısından yoğun bir gün oldu. Temmuz ayında imalat sektörü PMI verisi ABD’de 50,9, Euro Bölgesi’nde 51,8 ve İngiltere’de 53,3 seviyesinde yer aldı.

ABD’de bir başka açıklanan veriye göre ISM imalat verisi temmuz ayında 54,2 ile beklentilerin üzerinde artış kaydetti. ABD’de inşaat harcamaları ise, haziranda beklentilerin aksine düşüş kaydederek, aylık %0,7’lik azalış gösterdi.

Salı günü açıklanan TÜİK verilerine göre temmuz ayında TÜFE yıllık %11,76, aylık %0,58, on iki aylık ortalamalara göre %11,51 artış gösterdi.

Türkiye imalat sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI), temmuz ayında 56,9 seviyesine yükselerek 2011 Şubat’tan bu yana en yüksek seviyeye yükseldi.

Euro Bölgesi'nde ÜFE, haziranda bir önceki aya kıyasla %0,7 yükselirken 2019'un haziran ayına göre ise %3,7 geriledi.

Londra swap faizlerinde sert yükselişler yaşandı. Londra swap piyasalarında gecelik TL faizi %2.000’nin üzerine yükseldi. Bu yükseliş borsada ve kurda baskılara neden oldu.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı öncü ticaret verilerine göre, temmuz ayında dış ticaret açığı 2,74 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Çarşamba günü ODD tarafından açıklanan verilere göre Türkiye'de, otomobil ve hafif ticari araç pazarı, bu yılın Ocak-Temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla %60,3 büyüdü.

TÜFE bazlı efektif döviz kuru temmuz ayında %1 azalışla 68,52 seviyesine geriledi. Böylelikle 2018 Eylül ayından bu yana en düşük seviyeye geriledi.

ABD ISM imalat dışı PMI verisi temmuz ayında beklentilerin üzerinde 58,1 olarak gerçekleşti. (Beklenti 55,0) Hizmet sektörü PMI verisi 50,0, bileşik PMI ise 50,3 olarak gerçekleşti. ADP öze sektör istihdamı ise beklentilerin altında kalarak 167.000 olarak gerçekleşti.

ABD'nin dış ticaret açığı, haziran ayında 54,8 milyar dolardan 50,7 milyar dolara düştü.

Almanya’da satın alma yöneticileri endeksi PMI verisi 55,3 (Beklenti 55,5), Euro Bölgesi’nde beklentilere paralel 54,9, İngiltere’de beklentiler paralelinde 57,0 olarak gerçekleşti. Böylelikle Almanya bileşik PMI verisi 2018 Ekim’den bu yana en yüksek seviyeye yükselirken Euro Bölgesi’nde ise 2 senenin en yüksek seviyesine yükseldi.

Perşembe günü Kurda yaşanan hareketliliğin ardından TCMB tarafından yapılan açıklamada piyasada oluşan fiyat gelişmelerin yakın takip edildiği ve para politikası araçlarının oynaklığın azaltılması doğrultusunda kullanılacağı belirtildi.

ABD’de işsizlik maaşı başvuruları 1 Ağustos haftasında, önceki haftaya göre 249.000 düşerek 1,19 milyona geriledi. Böylelikle pandemi sürecinden bu yana en düşük seviyeye indi.

Almanya'da fabrika siparişleri haziranda, bir önceki aya göre beklentilerin çok üzerinde, %27,9 yükseldi. (Beklenti %10,1)

Cuma günü açıklanan, ABD’de tarım dışı istihdam artışı, temmuz ayında 1,76 milyon artarak beklentinin üzerinde gerçekleşti.

TCMB toplam rezervleri geçen hafta 2 milyar 786 milyon dolar azalarak 90 milyar 245 milyon dolara geriledi. Brüt döviz rezervleri 4,25 milyar dolar azalarak 46,7 milyar dolara, altın rezervleri 1 milyar 467 milyon dolar artışla 42 milyar 105 milyon dolardan 43 milyar 572 milyon dolara yükseldi.

Merkez Bankası, piyasa yapıcı bankalara açık piyasa işlemlerinde likidite imkân limitleri yarıya düşürdüğünü açıkladı.

Haftanın son işlem gününe negatif başlayan BİST100 Endeksi en düşük 985 puanı gördükten sonra gelen alımlarla artıya geçti ve günü %2,53 primle 1.061 puandan günü tamamladı. Türkiye’nin gösterge tahvil faizi %12,99 ve 10 yıllık tahvil faizi %14,39 seviyesinden işlem görüyor. ABD 10 yıllık tahvil faizi %0,551 seviyesinden işlem görüyor. Dolar endeksi 93,33 seviyesinden işlem görürken Euro/Dolar paritesi 1,18’in altına gevşedi.  Altının onsu 2.038 dolardan, gramı ise 472 liradan alıcı buluyor.

Uzun Vadede Ne Bekliyoruz…

8,61x olan BİST100 cari F/K çarpanı 9,4x olan 5 yıllık ortalamasına göre %8,5 iskontolu. Türkiye özelinde 2018 ve 2019 yılında artan piyasa volatilitesinin azalmasıyla Borsa İstanbul son dönemde önemli bir ralli yaparak rekor tazelemesine rağmen koronavirüs ve petrol fiyatlarındaki hareketler nedeniyle uluslararası endekslere paralel şekilde 2017 yılından beri en düşük seviyelerini de gördü. Mevcut çarpanda iskonto olmasına rağmen önümüzdeki dönem için belirsizliklerin artıyor olması BİST için aşağı yönlü riskleri artırabilir.

2019’da tamamı ikinci yarıda olmak üzere toplam 1.200 baz puan indirime giderek politika faizini %12,00 seviyesine indiren TCMB, 16 Ocak’ta yapılan 2020 yılının ilk toplantısında 75, 19 Şubat’ta 50, planlı toplantısından 2 gün önce olağanüstü toplanarak 17 Mart’ta 100, 22 Nisan’da 100 ve 21 Mayıs’ta 50 baz puan indirim yaparak toplamda 375 baz puan indirimle haftalık repo faizini %8,25’e çekti. 25 Haziran ve 23 Temmuz toplantılarında ise değişiklik yapmayarak haftalık repo faizini mevcut %8,25 seviyesinde bıraktı. 

Haziran ayında %1,13 artan TÜFE’nin TCMB beklenti anketine göre; Temmuz ayında %0,61, Ağustos ayında %0,53, 2020 yılı sonunda %10,22 ve 12 ay sonrasında %9,33 artması beklenmektedir. Yine aynı ankette Dolar/TL’nin 2020 sonunda 7,02, 12 ay sonrasında ise 7,26 olması öngörülmektedir. Cari dengenin 2020 sonunda 14,6 milyar dolar, 2021 yılında ise 19,6 milyar dolar açık vermesi beklenmektedir. GSYH büyümesinin 2020 ve 2021’de sırasıyla -%1,3 ve %4,7 olacağı öngörülmektedir. TCMB haftalık repo faizinin cari ay sonunda %8,25’te kalması, 3 ay sonrasında %8,06’ya, 6 ay sonrasında %7,95’e ve 12 ay sonrasında ise %7,90’a gerilemesi beklenmektedir. Hali hazırda %14,28 olan 10 yıllık tahvil faizlerinin 12 ay sonrasında %11,69 seviyesinde dengeleneceği beklenmektedir.

Kaynak:BMD

Hibya Haber Ajansı