Ticaret Bakanlığı'ndan İsrail ile Ticaret Yasağı ve Filistin'e Yeni Ticaret Düzenlemeleri

Ticaret Bakanlığı, İsrail limanlarından gelen veya İsrail menşeli ürünlerin Türkiye limanlarına indirilmesine veya Türkiye'den İsrail'e gönderilecek malların yüklenmesine izin verilmediğini duyurdu.

Bakanlık, "Türkiye'nin İsrail ile Ticareti Durdurma Süreci Hakkında Bilgi Notu" yayınlayarak, süreçle ilgili alınan kararlar ve atılan adımlara dair açıklamalarda bulundu.

Notta, İsrail'in Filistin'e yönelik saldırıları nedeniyle alınan tedbirlere dair 15 soruya yanıt verildi.

İşte 15 soru ve cevapları:

Soru 1: İsrail'in 7 Ekim 2023'teki saldırılarından sonra İsrail ile ticaret devam ediyor mu?
Cevap: İsrail ile ticaret, 7 Ekim 2023 ile 2 Mayıs 2024 arasındaki dönemde yaklaşık %32 oranında azaldı. Türkiye'nin İsrail'e ihracatı %30, ithalatı ise %43,4 oranında düştü. Savunma ürünleri ve askeri amaçlı malzeme ticareti yapılmadı, 2 Mayıs 2024'ten itibaren tüm ticaret durduruldu.

Soru 2: İsrail, Türkiye ile Serbest Ticaret Anlaşması'ndan faydalanıyor mu?
Cevap: İsrail ile ticaret tamamen durdurulduğundan, anlaşma fiilen geçerli değil.

Soru 3: Türkiye'den çıkan gemiler İsrail limanlarına yanaşıyor mu?
Cevap: Filistin'e gönderilen malların %98'i İsrail'in Hayfa ve Aşdod limanları üzerinden ulaştırılmak zorundadır. Ancak, Filistin'e gitmeyen veya Filistin'e ait olmayan hiçbir yük Türkiye'den çıkamaz.

Soru 4: Gemiler başka ülkelere gitmek üzere İsrail'e yöneliyor mu? Türkiye bu duruma müdahale ediyor mu?
Cevap: Türkiye, deniz yetki alanındaki gemilere müdahale ediyor ve olası suiistimalleri takip ediyor.

Soru 5: Komşu ülkelere ihracat neden arttı, bu ürünler İsrail'e mi gönderiliyor?
Cevap: İhracat artışı olağan bir durumdur ve İsrail'e gitmeyen ürünlerdir.

Soru 6: Filistin'e kozmetik ya da çelik gibi ürünler gidiyor mu?
Cevap: Filistin'e sadece, Filistin Milli Ekonomi Bakanlığının onayladığı ürünler gönderilmektedir.

Soru 7: İsrail'e yük taşıyan gemilere Türk limanlarında yanaşma izni veriliyor mu?
Cevap: İsrail limanlarından gelen ve Türkiye-Filistin ticaret mekanizmasına dahil olmayan ürünlerin Türkiye limanlarına indirilmesi veya İsrail'e gönderilmesi engellenmektedir.

Soru 8: Türkiye ile İsrail arasındaki ticaret nasıl görünüyor?
Cevap: TÜİK verilerine göre, Mayıs 2024 itibarıyla Türkiye'den İsrail'e herhangi bir ihracat veya ithalat gerçekleşmemektedir.

Soru 9: İsrail'in verilerine göre ticaret devam ediyor mu?
Cevap: Türkiye'nin ticareti Filistin ile devam etmektedir ve İsrail ile yapılan işlemler, Filistin protokollerine dayanıyor.

Soru 10: İsrail, Türkiye'nin ticareti durdurma kararına tepki gösterdi mi?
Cevap: İsrail, Türkiye'nin kararını eleştirerek, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'ne (OECD) şikayette bulunmuştur.

Soru 11: Türkiye üzerinden İsrail'e petrol gönderiliyor mu?
Cevap: Türkiye, İsrail'e petrol sevkiyatı yapmamaktadır. İddialar asılsızdır.

Soru 12: Filistin'e ticaret artışı normal mi?
Cevap: Filistin, zor koşullarda ticaret yapmaya devam etmektedir ve artış, ticaretin durdurulmasından sonra baz etkisinden dolayı görünmektedir.

Soru 13: Türkiye, İsrail'e jet yakıtı gönderdi mi?
Cevap: Türkiye, İsrail'e jet yakıtı göndermemiştir. İddia edilen yakıt, İsrail'in Türkiye'ye getirdiği turist uçaklarına verilen yakıttır.

Soru 14: Türkiye, İsrail'e barut ve patlayıcı madde ihracatı yaptı mı?
Cevap: Türkiye, İsrail'e hiçbir askeri ürün veya hizmet satışı yapmamıştır.

Soru 15: İsrail, Filistin'e mal sevkiyatına engel oluyor, bu mallar nasıl gidiyor?
Cevap: İsrail, sadece Gazze'ye mal sevkiyatını engellemektedir. Batı Şeria'ya mal tedariki ise uluslararası anlaşmalarla mümkündür.