Türk uzay yolcusu seçiliyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kabine sonrasında yaptığı açıklamada, Milli Uzay Programı kapsamında belirlenen ‘Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu’ görevini başlattıklarını açıkladı.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Türkiye’nin insanlı ilk uzay görevi başlıyor. Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu projesi start aldı. Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılı olan 2023’te uzayda bir Türk olacak. Türk Uzay Yolcusu Uluslararası Uzay İstasyonu’na bilimsel araştırmalar için gönderilecek. Seçilecek 2 adaydan biri 10 gün süreyle istasyonda kalacak.

Türk uzay yolcusu için 45 yaşından küçük, mühendislik, fen bilimleri, temel bilimler, fen bilimleri ve temel bilimler alanlarında eğitim ve tıp fakültelerinden lisans derecesine sahip ve çok iyi derecede İngilizce bilenler başvuru yapabilecek.

Adayların 149.5-190.5 santimetre boya ve 43-110 kilogram ağırlığa sahip olması gerekecek. Her iki gözde de doğal olarak veya gözlük, kontakt lens ile düzeltme sonrası yüzde 100 (Snellen20/20) görme keskinliği aranacak adaylara yapılacak muayenelerde tansiyon problemi olup olmadığına bakılacak.

Başvurular, uzaya.gov.tr adresi üzerinden 23 Haziran 2022 saat 20:23’e kadar alınacak. İlk başvuru aşamasını geçen adaylardan ek bilgi, belge, doğrulama gibi talepler istenilecek. Adaylar, test, tetkik ve muayeneden geçirilecek, İngilizce dil yetenekleri için mülakata alınacak. Tüm bu süreçlerin sonunda aday sayısı 2’ye düşürülecek. Bu iki adaydan biri Uluslararası Uzay İstasyonu’na çıkacak ilk Türk olacak.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kabine Toplantısının ardından millete sesleniş konuşması yaptı. Cumhurbaşkanlığı Külliyesindeki toplantının ardından konuşan Erdoğan, Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu ile ilgili şu açıklamayı yaptı:

ADIM ADIM İLERLİYORUZ

Uzay alanında iddiasını ortaya koyan bir Türkiye için, yaklaşık bir yıl önce yine bu kürsüden, Milli Uzay Programımızı açıklamıştım. Şimdi ekranların başında bizi izleyen gençlerimize sesleniyorum. Ülkemizin uzay alanındaki hak ve menfaatlerini korumak üzere belirlediğimiz, Türkiye’ye ve medeniyetimize yaraşır, iddialı ama ayakları yere basan tam 10 hedefi sizlerle paylaşmıştım. Ay’a ulaşmaktan uzay ekosistemi oluşturmaya, kalıcı uluslararası birliktelikler kurmaktan insan kaynağı geliştirmeye varan geniş bir yelpazedeki hedef başlıklarımızda adım adım ilerliyoruz.

PROAKTİF BİR TÜRKİYE

Bugün, hedeflerimizden birine yönelik önemli bir duyuruyu sizlerle paylaşmak istiyorum. Artık dünyada siyasi bağımsızlığın teknolojik bağımsızlıktan geçtiğini çok iyi biliyoruz. Türkiye olarak, teknolojik bağımsızlığımızı tesis etmek üzere, gerekli insan kaynağını yetiştirmek, alt ve üst yapıyı inşa etmek, bu alanda farkındalık oluşturmak için çalışıyoruz. Dünya düzeninin belirleyicisi konumundaki teknolojilerin, savunmadan imalat sanayine, araştırma geliştirmeden bilişime kadar her alanında proaktif bir Türkiye inşa ediyoruz. 

MİHENK TAŞI OLACAK

Bu bakımdan, Türkiye için uzay yarışında yer almak bir lüks değil, bir mecburiyettir. Teknoloji konusunda öncü olabilmek için uzay alanında edinilecek tecrübelerden, doğacak kazanımlardan hak ettiğimiz payı almamız gerekiyor. Milli Uzay Programı kapsamında gerçekleştireceğimiz her hedef, Türkiye’nin yeni yüzyılındaki başarıları için birer mihenk taşı olacaktır. Türkiye’de bir nesil, ülkelerin uzay yarışını siyah beyaz televizyonlardan hatırlayın izledik, izlediler.

ARTIK O VAKİT GELDİ

Milli Teknoloji Hamlesi vizyonuyla, Türk gençleri uzay yarışının öncü aktörleri olsunlar istiyoruz. İşte bu yüzden, bugün ülkemiz adına tarihi bir âna, yepyeni bir eşiğe hep birlikte adım atacağız. Eminim, bu salondaki basın mensupları aracılığıyla birçok insan, küçük yaşlarından itibaren uzaya gitme hayali kurmuştur, hala kuranlar da vardır. Evet, artık o vakit geldi.

RESMEN BAŞLATIYORUZ

Milli Uzay Programımız çerçevesinde, bir Türk vatandaşının uluslararası uzay istasyonuna gönderilmesi sürecini resmen başlatıyoruz. Hiç şüphesiz bu milli bir görev olacak. Uzaya göndereceğimiz vatandaşımız, kendisinin ya da Türkiye’deki diğer bilim insanlarının yer çekimsiz uzay ortamında yapmak istedikleri bilimsel test ve deneyleri gerçekleştirme imkanına sahip olacak. Bu milli göreve başvuru için uzaya.gov.tr adresini oluşturduk.

2023’TE UZAYDA

Belirlenen eğitim şartlarını sağlayan, 45 yaşından genç tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları bu görev için başvurabilirler. Vedat Hoca (Bilgin) senin durum uymuyor. Başvurular arasından seçilecek 2 aday, bilim elçimiz olarak uzaya çıkış süreci için gerekli tüm eğitimleri alacaklar. Eğitimlerin sonunda bu 2 adaydan biri, üstlendikleri tarihi görev için 2023 yılında Uluslararası Uzay İstasyonuna gönderilecek.

GELECEKTEKİ MİLLİ KAHRAMAN

Şüphesiz göklere en çok yakışan bayrak, ay yıldızlı al bayrağımızdır. Bayrağımızı uzayda gururla taşıyacak olan arkadaşımız, inanıyorum ki, bilgisiyle, tecrübesiyle gelecek nesillere de rol modellik yapacaktır. İnşallah, Türkiye’nin tecrübe ettiği diğer birçok ilk gibi, bu tarihi adımın onurunu milletimize yaşatmak da, yine hükümetimize nasip olacaktır. Gelecekteki milli kahramanımıza şimdiden başarılar temenni ediyorum bakın biz hale Neil Amstrog’un unutmadık bakın o ilk gidendir. Bizden biri gidecek. Onu da bizden sonraki nesiller unutmayacak. Bu büyük adımın ülkemize, milletimize, özellikle de gençlerimizi hayırlı olmasını diliyorum.

EKOSİSTEM OLUŞTURMA HEDEFİ

Teknolojik gelişmelerle birlikte uzay, politik ve ekonomik olarak ülkelerin öncelikli gündem maddelerinden biri haline geldi. Türkiye’de de uzay çalışmaları 2000’li yıllarla birlikte hız kazandı. Haberleşme ve yer gözlem uyduları ile uzay alanında önemli kabiliyetler kazanan Türkiye, yerli ve milli kabiliyetini insanlı uzay göreviyle genişletecek. Böylece sanayi ve teknoloji politikaları ile bu alanda bir ekosistem oluşturma hedefine doğru ilerleme hızlanacak.

TÜRK BİLİM İNSANLARININ DENEYLERİ UZAYDA

Türk Bilim İnsanları, hazırladıkları deney ve bilimsel düzeneklerini uzay yolcusuyla birlikte uluslararası uzay istasyonuna gönderebilecek. Böylelikle yerçekimsiz uzay ortamında araştırma yapma imkânı yakalanmış olacak. 10 gün sürecek uzay görevinde, özellikle uzay ortamında bilimsel çalışma yapmak isteyen ancak bugüne kadar bu imkana sahip olamayan bilim insanları için bu adım atılmış olacak.

TUA VE MİLLİ UZAY PROGRAMI

Bu çalışmalar kapsamında 2018 yılında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın ilgili kuruluşu olarak Türkiye Uzay Ajansı kuruldu. Daha sonra Milli Uzay Programı’nı oluşturmak amacıyla çalıştaylar düzenlendi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 9 Şubat 2021’de Milli Uzay Programı’nı görkemli bir törenle tüm dünyaya tanıttı. Türkiye’nin uzay politikaları alanındaki 10 yıllık vizyon, strateji, hedef ve projelerinin ortaya konulduğu Milli Uzay Programı ile şu 10 stratejik hedef belirlendi: 

AY GÖREVİ

Cumhuriyet’in 100’ncü yılında uluslararası iş birliği ile yakın Dünya yörüngesinde ateşlenecek milli ve özgün hibrit roketle Ay’a sert iniş gerçekleştirilecek. İkinci aşamada, ilk fırlatma bu kez milli roketle yapılacak ve Ay’a yumuşak iniş gerçekleştirilecek.

YERLİ UYDU

Yeni nesil uydu geliştirme alanında dünya ile rekabet edebilecek ticari bir marka ortaya çıkartılacak. Türkiye’nin uydu üretim kabiliyeti, Türkiye Uzay Ajansı’nın koordinasyonunda kurulacak olan tek bir milli şirket bünyesinde birleştirilecek.

BÖLGESEL KONUMLAMA

Türkiye’ye ait bölgesel konumlama ve zamanlama sistemi geliştirilecek. Bu konuda kritik teknolojilere güdümlü projeler yoluyla yatırım yapılacak.

UZAY LİMANI

Uzaya erişimi sağlamak amacıyla bir uzay limanı işletmesi kurulacak. Türkiye için en uygun fırlatma alanı ve teknolojisi belirlenecek. Fırlatma tesis altyapısı oluşturulacak.

UZAY HAVASI: Uzay havası veya meteorolojisi olarak tabir edilen alana yatırım yapılarak uzaydaki yetkinlik arttırılacak. Özellikle iyonosfer araştırmaları desteklenecek. Uzay gözlemlerini toplayan bir birim oluşturulacak.

UZAY NESNELERİ

Türkiye, astronomik gözlemler ve uzay nesnelerinin yerden takibi konularında daha yetkin bir konuma getirilecek. Radyo teleskoplarıyla bilim insanları, uzaydan gelen radyo dalgaları üzerinde çalışabilecek. Aktif uydular ve uzay çöpleri yerden ve uzaydan izlenecek.

UZAY SANAYİSİ

Uzay alanında sanayi kümelenmesi ile entegre çalışmalar yürütülecek. Uzay teknolojisi ürünleri ve hizmetleri ihraç edilecek. Yüksek nitelikli insan kaynağı için istihdam oluşturulacak.

UZAY TEKNOLOJİLERİ GELİŞTİRME BÖLGESİ

ODTÜ ile birlikte yerli ve yabancı yatırımcılarla ev sahipliği yapacak bir uzay teknoloji geliştirme bölgesi kurulacak. Uygun teşvik mekanizmalarıyla uzay alanına devşirilebilecek yeteneklere sahip KOBİ’lerin bu bölgede yer alması sağlanacak.

UZAY FARKINDALIĞI

Uzay alanında etkin ve yetkin insan kaynağını geliştirmek amacıyla uzay farkındalığı oluşturulacak. Net olarak tanımlanmış alanlarda yüksek lisans ve doktora bursları verilecek. Ulusal, uluslararası yaz okulları, kurslar ve çalıştaylar organize edilecek.

TÜRK UZAY YOLCUSU

Bir Türk vatandaşı, bilim misyonuyla uzaya gönderilecek. Böylece Türkiye, uluslararası uzay istasyonunun altyapısından yararlanarak bilimsel deney yapma imkanına kavuşacak. Türkiye’nin uzay alanında görünürlüğü artacak.

BİLİMSEL DENEY YAPACAK

Milli Uzay Programı’nda yer alan Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonunun gerçekleştirilmesiyle Türkiye, uluslararası uzay istasyonunun altyapısından yararlanarak bilimsel deney yapma imkanına kavuşacak. Bu prestijli misyon ile Türkiye, uzaya vatandaşını gönderen ülkeler arasında yer alacak. Aynı zamanda genç neslin uzay çalışmalarına ilgisi artacak.
Adaylarda aranacak genel şartlar şöyle:

*Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,

*23 Mayıs 1977’den sonra doğmuş olmak,

*Kamu haklarından yasaklanmamış bulunmak,

*Yükseköğretim Kurumlarının en az 4 yıllık lisans eğitimi veren Mühendislik, Fen Bilimleri/Temel Bilimler, Fen Bilimleri alanındaki Eğitim ve Tıp fakültelerinden birini bitirmiş olmak,

*Çok iyi derecede İngilizce bilgisine sahip olmak.

*Boy uzunluğu: 149,5-190,5 santimetre,

*Kilo: 43-110 kilogram.

Aday seçiminde bakılacak genel sağlık kriterlerinden bazıları şu şekilde:

*Her iki gözde doğal olarak veya gözlük/kontakt lens ile düzeltme sonrası yüzde 100 görme keskinliğine sahip olmak,

*Renkli görme bozukluklarından herhangi birine sahip olmamak,

*Protez kullanmıyor olmak ve vücudunda platin/vida bulunmamak,

*Tüm eklemler için normal hareket açıklığına ve işlevselliğine sahip olmak,

*Kan basıncı/tansiyonu 155/95 altında olmak, kronik kalp ve damar sistemi rahatsızlığı olmamak,

-Panik bozukluk, anksiyete bozuklukları, psikotik bozukluk, bipolar bozukluk, intihar düşüncesi, uyuyamamazlık (insomnia) veya diğer ağır kişilik bozukluklarından birini yaşamamış olmak,

*Alkol, uyuşturucu/uyarıcı madde veya ilaç bağımlılığı yaşamamış olmak,

*Karanlık, yükseklik, hız, kaza, kalabalık, boğulma/nefessiz kalma, dağınıklık, yalnızlık/izolasyon, kapalı/dar alan korkusu olmamak,

*Epilepsi, titreme (tremor), MS (multiple skleroz), inme (felç) gibi sinir sistemi rahatsızlıkları yaşamamış olmak.

BAŞVURU SÜRECİ NASIL İŞLEYECEK?

Adaylar, ilana başvuruda bulunmak için uzaya.gov.tr adresinden başvuru sistemine kayıt olacak. Sistem yoluyla yapılan başvurular haricinde başvuru kabul edilmeyecek. Başvurular en geç 23 Haziran 2022 tarihi saat 20:23'a kadar yapılabilecek. Adaylar başvuruları esnasında Başvuru Sistemi’ne girmiş oldukları beyan ve belgelere göre değerlendirilecek. Girilen bilgi ve belgelerin herhangi birinde eksik veya yanıltıcı bilgi olması durumunda başvuru geçersiz sayılacak.

DEĞERLENDİRME SONRASI MÜLAKAT

İlk aşamayı geçen başvuru sahiplerinin, sonraki değerlendirme aşamalarına geçebilmeleri için ek bilgi, belge, doğrulama, test, tetkik ve muayeneler talep edilecek. Mülakata çağrılacak adaylar, detaylı değerlendirme süreci sonrasında belirlenecek. Mülakat öncesinde veya sonrasında uygulanacak kapsamlı değerlendirme süreçlerinde elenen adaylar herhangi bir hak iddiasında bulunamayacak.

2 ADAY SEÇİLECEK

Tüm bu aşamaların sonucunda seçilen 2 aday TUA veya TÜBİTAK 10 yıl bünyesinde istihdam edilecek. Süreçle ilgili tüm gelişme ve duyurular, uzaya.gov.tr. adresinden yapılacak.

EN PAHALI YAPI

Uluslararası Uzay İstasyonu, 1998 yılında Dünya yörüngesine yerleştirildi. Aradan geçen 24 yılda istasyona 150 milyar dolarlık yatırım yapıldı. İstasyonda, insan araştırmaları, biyoloji ve biyoteknoloji, fizik ve malzeme bilimleri, teknoloji geliştirme, dünya ve uzay bilimleri alanlarında 3 binden fazla deney gerçekleştirildi. Bugüne kadar Uluslararası Uzay İstasyonu’’nu 20 farklı ülkeden çoğu bilim insanı 258 kişi ziyaret etti.

Hibya Haber Ajansı