Ekonomik gelişmeler

Piyasa Yorumu: Bu sabah BIST100’de yatay yönlü bir açılış bekliyoruz. Önemli bir haber akışı bulunmamasına bağlı olarak küresel piyasaların yurtiçi piyasaların yönü üzerinde de belirleyici olacağını tahmin ediyoruz. Yatırımcı ilgisi ve hacim daha fazla küçük ve orta büyüklükteki hisse senetleri üzerinde olabilir. Bu sabah yatay açılış ve sonrasında 1465 – 1485 arasında işlem aktivitesi bekliyoruz.

Piyasalarda Bugün

Cuma günü ABD’de açıklanan Ağustos ayı istihdam piyasası verilerinin piyasa beklentilerinin gerisinde kalmasının ardından gözlenen Amerikan doları zayıf eğilim hafta başlangıcında yerini kısmen alıcılı bir seyre bıraktı. ABD ve Kanada piyasalarının Labour Day tatili nedeniyle kapalı olduğu günde vadeli endeksler karışık seyrederken, ABD’de tahvil piyasalarında da nakit işlemler gerçekleşmedi ve fiyatlama oluşmadı.

ABD piyasalarının kapalı olması nedeniyle global likiditede azalış görülürken, Avrupa ve Asya kıtalarında ise genel olarak iyimser yaklaşımların korunduğu görüldü. Japonya’da başbakanın istifa kararı alması ve gösterge endekste yer alan hisselerin değişikliğe uğrayacak olması başta Japonya olmak üzere bölge endekslerine yönelik eğilimin olumlu yönde gerçekleşmesine imkan tanıyor. Global piyasalardaki iyimserlik 7 gündür süregelen yükselişe zemin hazırlarken, Avrupa’da Stoxx 600 endeksi 6 haftanın en iyi kapanışını teknoloji hisseleri önderliğinde gerçekleştirdi. Gine’de hafta sonu takip edilen askeri darbeye yönelik haber akışı alüminyum fiyatlarını 10 yılın zirvesine taşırken, Suudilerin Asya’ya sattıkları petrolün fiyatlamasında yaptıkları indirim ise petrol kontratlarında kısmen aşağı yönlü baskılanmanın oluşmasına neden oluyor.

ABD’de Ağustos ayı tarım dışı istihdam rakamının 235 bin kişi ile piyasa beklentilerinin gerisinde kalmasının ardından gözlenen Amerikan doları zayıf eğilimde ana belirleyici fikir Fed’in varlık alım programındaki azaltım sürecini öteleyebileceği oldu. Biz, henüz bu noktada olduğumuz kanaatinde değiliz. Eylül ayı FOMC toplantısında sürece dair yönlendirmenin daha net ifadelerle yapılmasını, Kasım ayında resmi duyurunun gelmesini ve Aralık ayında da ilk azaltımın başlamasını beklemeye devam ediyoruz. Dün itibarıyla ABD’de pandemi kaynaklı istihdam piyasasına yönelik sağlanan teşviklerin vadesi doldu ve bunun da devam eden pandemi sürecine rağmen iş arayışlarına yönelik ivmeyi desteklemesini bekliyoruz. Diğer yandan ise Delta varyantının yarattığı ve yaratması muhtemel ekonomik tahribatı da yakından izlemeye devam edeceğiz. Son durumda vaka ve hastaneye yatışlarda yetişkinlerdeki düşük aşılama nedeniyle İngiltere’ye kıyasla daha kırılgan bir pozisyonda olma eğilimi sürüyor.

Yerel varlıklar cephesinde ise hafta başlangıcındaki işlemler genel hatlarıyla risk alma iştahının devamına işaret etti. Pazar günü açıklanan 2022-2024 yıllarına ait OVP’de yer alan makro projeksiyonların fiyatlamalara her iki yönde ek bir katkısı oluşmazken, işlemcilerdeki genel kanı 2022 ve sonrasındaki enflasyon tahminleri hariç diğer kalemlerin nispeten kabul edilebilir düzeylerde olduğu. Türk lirası paritede (USDTRY) 8.28’li seviyelerdeki oluşumunu sürdürürken, günlük performans açısından %0.51 değer kazancı ile emsallerine paralel seyretti. Küresel cephede DXY’nin eğilimi ile birlikte içeride TCMB’ye yönelik beklentiler liranın gelecek dönem performansında etkili olacak. Genel düşüncemiz, döviz arzı tarafındaki mevsimsel etkilerin ve genel algıdaki sınırlı iyileşmenin de desteği ile lirada bir miktar daha oyun alanının olduğu şeklinde.

Piyasalar

Uzun hafta sonu tatilinin ardından ABD piyasaları bugün itibarıyla yeniden işlemlere geri dönüş yapıyor. Yaz aylarında ara ara beliren pandemi sürecine yönelik negatif haber akışına rağmen bir şekilde yüksek risk iştahının küresel piyasalar nezdinde korunmaya devam ettiği bir sürecin içerisinden geçiyoruz. Hafta başlangıcında hafif alıcılı eğilimde olan Amerikan doları bugün itibarıyla yeniden zayıflama isteğine geri dönüş yapmış durumda. Asya’da Japonya önderliğindeki iyimserlik bu sabah Çin’de açıklanan ticaret verilerinin de desteği ile birlikte vadeli ABD endekslerine de yansıyor. Çin ekonomisi Ağustos ayında 58.3 milyar dolar ticaret fazlasını piyasa beklentilerinin üzerinde verirken, ihracat %25.6, ithalat ise %33.1 (yoy) değişimlerle beklentilerden daha iyi bir performans sergiledi. Hafta içerisinde takip edilecek en önemli gündem maddesi olan ECB toplantısı öncesinde geçtiğimiz hafta alınan uzun yönlü EUR pozisyonlarında kısmen konsolidasyona gitme isteği görülebilir. Ancak, bu durumun sınırlı kalmasını ve zayıf Amerikan doları temasından destek almaya devam etmesini bekliyoruz. Mevcutta gözlenen global risk iştahına paralel yerel varlıklardaki açılışın da pozitif olmasını bekleriz.

Türk lirası Amerikan doları karşısında günü %0.51 değer kazancı ile tamamlarken, BIST 100 endeksi kapanışı %0.41 primlenmeye paralel 1474 puan seviyesinden gerçekleşti. 10y vadeli tahvilde faizin son düzeyi +7bp ile %17.05, ülke risk primi kapanışı ise 366bp oldu.

EMEA bölgesi endekslerinde gün sonu kapanışları genele yayılır şekilde değer kazançlarına işaret etti. Euro Stoxx 50 %1.05, FTSE 100 %0.68, DAX %0.96 ve Rusya (RTS, USD) varlıkları %0.16 ile takip edilirken, işlem hacimleri son 5 gün ortalamalarına kıyasla genele yayılır şekilde düşüş gösterdi.

Amerika kıtası işlemlerinde ABD piyasaları tatil nedeniyle kapalı konumda olurken, kıtada yer alan gelişmekte olan ülke varlıkları ise genel olarak alıcılı seyretti. Bovespa %0.80, Merval ise %1.70 ile günü tamamladı.

Asya’da yeni gün fiyatlamaları olumlu seyrediyor. TSİ 08.30/ NKY 225 %0.89, Hang Seng %0.80, CSI 300 %0.58 ve KOSPI %-0.59 ile oluşurken, USDCNH paritesi offshoreda 6.4526’da sınırlı yuan zayıflamasına işaret etmekte.

Fiyatlamalar

BIST 100 endeksinde 1465-1450 seviyeleri destek, 1485-1500 ise direnç olarak yakından izlenebilir.

USDTRY paritesinde 8.28-8.23 destek, 8.35-8.40 direnç olarak takip edilebilir.

Global Amerikan doları fiyatlamalarının EUR çaprazları üzerinde etkili olmaya devam etmesini bekliyoruz. Eylül ayında gerçekleştirilecek olan Almanya seçimlerinde muhtemel SDP zaferi kısa vadede EUR+ eğilimi destekleyebilir. EURUSD paritesinin 1.17-1.20 bandında dalgalanmaya devam etmesini bekliyoruz. 1.1855-1.1835 destek, 1.1910-1.1952 ise direnç olarak izlenebilir.

OVP 2022-24: Ekonominin 3 yıllık yol haritası yayımlandı

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Pazar günü ekonominin gelecek 3 yıllık dönemine ait yol haritasını içerir Orta Vadeli Program kamuoyu ile paylaşıldı. Böylece kamu kesiminin 2024 yılına dair öngörüleri de ilk kez paylaşılmış oldu.

Yeni programa göre Türkiye ekonomisinin 2021 yılı GSYH büyümesinin %9 seviyesinde olması bekleniyor. Geçtiğimiz yıl paylaşılan YEP’te yer alan projeksiyonda 2021 yılı için %5.8’lik seviye yer alıyordu. Diğer yandan, 2022 yılına ait tahmin %5.5 düzeyinde sabit tutulurken, 2023 için +0.5 puanlık yukarı yönlü revizyon ile %5.5 düzeyine yer verildi. Benzer şekilde ilk kez paylaşılan 2024 tahmini de %5.5 oldu. Programa göre 2024 sonunda ekonominin 1 trilyon dolarlık ekonomik büyüklüğe ulaşması beklenirken, kişi başı milli gelirin de 2023’te uzun bir aranın ardından ilk kez $10.000 seviyesinin üzerine tırmanarak $10.703, 2024’te ise $11.465 seviyesine ulaşacağı tahmin ediliyor.

Türkiye ekonomisinde enflasyonun (TÜFE) 2021 yılında %16.2 düzeyinde gerçekleşmesi bekleniyor. Söz konusu seviye, Temmuz ayında TCMB tarafından paylaşılan Enflasyon Raporu’nda yer alan %70’lik olasılığı içeren 2021 yılı tahmini olan %14.1’in de üzerinde yer almakta. 2022’de enflasyonun %9.8 olması beklenirken, 2020’de paylaşılan YEP’e kıyasla +3.8 puanlık yukarı yönde güncelleme söz konusu. TCMB’nin ER’de yer alan tahmini ise %7.8. 2023 ve 2024 yıllarında TÜFE’nin sırasıyla %8 ve %7.6 düzeyinde gerçekleşmesi tahmin edilmişti.

Cari işlemler dengesine yönelik beklentiler Eylül 2020’ye kıyasla yukarı yönde güncellendi. Buna göre, 2021’de CİD/GSYH oranının %-2.6, sonraki yıllarda ise sırasıyla %-2.2, %-1.5 ve %-1 olması öngörülüyor.

İşsizlik oranı 2021 için %12.6 düzeyinde tahmin edilirken, gelecek yıl %12, 2023’te %11.4 ve 2024’te ise %10.9 düzeylerinde beklenmekte. Program süresince tek haneli işsizlik oranı beklentisi projeksiyonlar içerisinde yer almazken, 2024 sonunda istihdam düzeyinin 32 milyonun üzerine taşınacağı tahmin edildi.

Bütçe dengesine yönelik beklentiler 2021 yılı için %-3.5 (merkezi yönetim bütçesi/GSYH) olarak tahmin edilirken, benzer seviye 2022 yılı için de korundu. 2023’te açığın sınırlı azalışla %-3.2’ye, 2024’te ise %-2.9’a gerilemesi beklenmekte. 

Programdan öne çıkan diğer önemli ayrıntılar ise:

• Öncü göstergeler yılın üçüncü çeyreğinde ekonomik faaliyetlerdeki güçlü görünümün sürdüğünü gösteriyor.
• Yılın kalanında yurtiçi talepte bir miktar yavaşlama bekleniyor. Ancak dış talebin katkısıyla ekonomide olumlu görünüm korunacak. Turizm büyümeye önemli katkı sağlayacak.
• Yılın kalanında baz etkisinin yanında kur gelişmelerinin etkisindeki gerileme ve gıda fiyatlarındaki düzeltme etkisiyle yıllık enflasyon azalacak.
• Salgının olumsuz etkilerini sınırlandırmak için alınan tedbirlerin büyüklüğü 734.2 milyar TL olacak.
• Salgın etkisiyle yükselen kamu açıklarının azaltılması ve mali disiplinin sürdürülmesi orta vadeli program döneminin temel amacı olacak.
• Enflasyon hedeflemesi uygulamasına devam edilecek.
• 3 yılda 3 milyon 511 bin kişiye iş sağlanacak.

Kaynak:Deniz Yatırım
Hibya Haber Ajansı